Trong xã hội, các hành vi vi phạm pháp luật không chỉ được đánh giá dựa trên giá trị tài sản bị chiếm đoạt mà còn dựa trên mức độ nguy hiểm của hành vi đối với cá nhân và cộng đồng. Một ví dụ thực tế gây tranh cãi là việc một người trộm cắp 1 triệu đồng có thể không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, trong khi kẻ cướp 100.000 đồng lại bị khởi tố ngay lập tức. Vậy, điều gì khiến pháp luật có sự phân biệt rõ ràng như vậy giữa trộm cắp và cướp tài sản? Hãy cùng Luật Thịnh Hải tìm hiểu về vấn đề này nhé!

Bản chất khác biệt giữa trộm cắp tài sản và cướp tài sản:

• Trộm cắp tài sản: Là hành vi lén lút chiếm đoạt tài sản của người khác mà không có sự đối đầu trực tiếp với chủ sở hữu hay người quản lý tài sản. Hành vi này thường diễn ra trong bí mật, lợi dụng sự sơ hở của chủ tài sản.
• Cướp tài sản: Là hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản. Bản chất của tội cướp là hành vi bạo lực, gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe, và tinh thần của nạn nhân.

Sự khác biệt trong việc truy cứu trách nhiệm hình sự giữa hành vi trộm cắp 1 triệu đồng và cướp 100 nghìn đồng không nằm ở giá trị tài sản mà ở tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi đó.

• Hành vi cướp tài sản được coi là đặc biệt nghiêm trọng vì nó xâm phạm trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe, an toàn thân thể của nạn nhân bằng bạo lực hoặc đe dọa bạo lực, gây hoang mang và ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự xã hội. Do đó, giá trị tài sản không phải là điều kiện tiên quyết để khởi tố.

• Hành vi trộm cắp tài sản, dù cũng là chiếm đoạt tài sản, nhưng tính chất lén lút của nó không gây nguy hiểm trực tiếp đến con người. Vì vậy, pháp luật đặt ra một ngưỡng giá trị tài sản nhất định (2.000.000 đồng) hoặc các yếu tố tăng nặng khác (như tái phạm, ảnh hưởng xấu xã hội) mới đủ điều kiện để truy cứu trách nhiệm hình sự.

Như vậy, sự phân biệt trong cách xử lý của pháp luật đối với trộm cắp và cướp tài sản chủ yếu dựa vào mức độ nguy hiểm của hành vi đó đối với con người và xã hội. Pháp luật xử lý nghiêm khắc hơn đối với các tội phạm có yếu tố bạo lực nhằm răn đe và bảo vệ tính mạng, sức khỏe, sự an toàn của cá nhân và cộng đồng.