Ở nhiều địa phương và ngay cả ở các thành phố lớn như Thành phố Hồ Chí Minh, tình trạng thảnh thơi rồng rắn, động vật nuôi vẫn diễn ra thường xuyên dẫn đến cản trở giao thông, nguy hiểm hơn là gây ra tai nạn cho người đi đường. Vậy thì khi cho vật nuôi đi dạo gây tai nạn giao thông, người chủ có bị xử phạt không? 

Theo quy định tại Điều 34 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2008 thì:

“ 1. Người dẫn vật đi trên đường bộ phải cho chất liệu đi sát mép đường và bảo vệ sinh vật trên đường; trường hợp cần cho thứ đi ngang qua đường thì phải quan sát và chỉ được đi qua đường khi có đủ điều kiện an toàn.

2. Không thể dẫn vật chất đi vào phần đường dành cho xe cơ giới.”

Theo quy định tại Điều 32 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/1/2025) thì:

“1. Người điều khiển, dẫn dắt vật nuôi, điều khiển xe vật nuôi kéo đi trên đường bộ phải cho vật nuôi đi sát mép đường bên phải; trường hợp cần cho thú nuôi đi ngang qua đường thì phải quan sát và chỉ được đi qua đường khi có đủ điều kiện an toàn; không gây trở ngại cho người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ khác.

2. Không được điều khiển, dẫn dắt vật nuôi, điều khiển xe vật nuôi kéo đi vào làn đường dành cho xe cơ giới.

3. Không thể thả vật nuôi trên đường bộ.”

Theo quy định tại Điều 603 Bộ luật Dân sự 2015 về bồi thường thiệt hại do vật gây ra thì:

“1. Chủ sở hữu phải bồi thường thiệt hại do gây ra cho người khác. Người sử dụng hữu, sử dụng bạch vật phải bồi thường tổn hại trong thời gian sử dụng hữu ích, sử dụng bạch vật, trừ khi trường hợp hợp có đồng ý khác.

2. Trường hợp người thứ ba hoàn toàn có lỗi gây nguy hại cho người khác thì người thứ ba phải bồi thường thiệt hại; Nếu người thứ ba và chủ sở hữu cùng bị lỗi thì phải liên lạc bồi thường thiệt hại.

3. Trường hợp chất bị sử dụng hữu ích, sử dụng trái pháp luật gây xúc hại thì người sử dụng hữu ích, sử dụng trái pháp luật phải bồi thường; khi chủ sở hữu, người sử dụng hữu, sử dụng khối vật có lỗi trong công việc để vật bị sử hữu, sử dụng trái pháp luật thì phải liên lạc bồi thường thiệt hại.

4. Trường hợp vật chất thoải mái theo tập quán mà gây tổn thương thì chủ sở hữu chất đó phải bồi thường theo tập quán nhưng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội.”

Như vậy, các đối tượng cam chịu trách nhiệm thường tổn hại do chất gây ra bao bao gồm: người chủ sở hữu vật chất, người thứ ba hoàn toàn có lỗi hoặc người sử dụng hữu ích, người sử dụng chất có lỗi. Do đó, khi người chủ cho vật nuôi đi dạo nhưng không đảm bảo dẫn dắt và quản lý vật nuôi đi theo quy định tại Luật Trật tự an, toàn giao thông đường bộ gây tai nạn giao thông cho người khác thì vẫn phải cam chịu Nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định tại Điều 589 về “Thiệt hại do tài sản bị xâm phạm”, Điều 590 về “Thiệt tổn do sức khỏe bị xâm phạm” của Bộ luật Dân sự 2015. Cần lưu ý rằng, kể từ ngày 1/1/2025 khi Luật Trật tự, an toàn giao thông mới có hiệu lực thì công việc điều chỉnh hành vi điều khiển, dẫn dắt vật nuôi sẽ được chặt chẽ hơn, điển hình như nếu người chủ thư giãn vật nuôi trên đường bộ cũng được xem là hành vi vi phạm, nếu gây tai nạn giao thông sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, chủ nhân của thú nuôi còn có thể bị xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự tùy thích vào từng trường hợp khác nhau:

Thứ nhất, về xử lý phạt vi phạm hành chính thì người điều khiển,dục ống vật,điều khiển xe cuốc vật kéo vi phạm quy tắc giao thông đường bộ có thể bị phạt từ 60.000 đồng đến 600.000 đồng (Điều 10 Nghị định 100 /2019/ND-CP ). Ngoài ra, căn cứ vào điểm b khoản 1 Điều 7 Nghị quyết 144/2021/ND-CP , phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng đối với hành vi thả thú vật trong thành phố, thị xã hoặc nơi công cộng và điểm c khoản 2 Điều 7 Nghị định 144/2021/ND-CP Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối hành vi để động vật nuôi gây thiệt hại tài sản cho tổ chức, cá nhân khác nhưng không có trách nhiệm trách nhiệm hình sự;

Thứ hai, về truy cứu trách nhiệm hình sự thì theo quy định tại Điều 128 Bộ luật hình sự 2015 về tội vô ý làm chết người thì chủ nhân sẽ phải chịu hạn chế cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm; làm chết 02 người trở lên thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm.