Nhiều lần bị các anh Cảnh Sát Giao Thông (CSGT) “ngoắc vô” mà thấy không hợp lý thì hãy xem bạn có nằm trong trường hợp CSGT có quyền bắt bạn dừng xe không nhé? Bởi vì, chỉ khi có căn cứ được pháp luật quy định cụ thể thì CSGT mới có quyền cho các bạn dừng xe để kiểm soát. 

Trong quá trình tham gia giao thông, nhiều người sẽ gặp phải tình huống Cảnh sát giao thông (CSGT) yêu cầu dừng xe để kiểm tra. Tuy nhiên, không phải lúc nào CSGT cũng được dừng xe của người dân mà phải tuân theo quy định của pháp luật. Dưới đây là những trường hợp mà CSGT được phép dừng xe người đi đường:

Theo quy định tại Điều 16 Thông tư 65/2020/TT-BCA về các trường hợp CSGT dừng phương tiện giao thông để kiểm soát: 

“1. Cảnh sát giao thông thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát theo kế hoạch được dừng phương tiện giao thông để kiểm soát trong các trường hợp sau:

a) Trực tiếp phát hiện hoặc thông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phát hiện, ghi thu được các hành vi vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ và các hành vi vi phạm pháp luật khác;

b) Thực hiện mệnh lệnh, kế hoạch tổng kiểm soát phương tiện giao thông đường bộ, kế hoạch tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo chuyên đề đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt;

c) Có văn bản đề nghị của Thủ trưởng, Phó thủ trưởng cơ quan điều tra; văn bản đề nghị của cơ quan chức năng liên quan về dừng phương tiện giao thông để kiểm soát phục vụ công tác bảo đảm an ninh, trật tự, đấu tranh phòng chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác. Văn bản đề nghị phải ghi cụ thể thời gian, tuyến đường, phương tiện giao thông dừng để kiểm soát, xử lý, lực lượng tham gia phối hợp;

d) Tin báo, phản ánh, kiến nghị, tố cáo của tổ chức, cá nhân về hành vi vi phạm pháp luật của người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ.

2. Việc dừng, kiểm soát phương tiện giao thông phải bảo đảm các yêu cầu sau:

a) An toàn, đúng quy định của pháp luật, không gây cản trở đến hoạt động giao thông. Khi đã dừng phương tiện giao thông phải thực hiện việc kiểm soát, xử lý vi phạm (nếu có) theo quy định của pháp luật;

b) Khi dừng, kiểm soát tại một điểm, tại Trạm Cảnh sát giao thông, phải bảo đảm yêu cầu quy định tại điểm a Khoản này và yêu cầu sau đây:

Đặt rào chắn bằng các cọc tiêu hình chóp nón hoặc dây căng dọc theo chiều đường ở phần đường, làn đường sát lề đường hoặc vỉa hè để hình thành khu vực bảo đảm trật tự, an toàn giao thông theo quy định của Bộ Công an về thực hiện dân chủ trong công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông. Chiều dài đoạn rào chắn tối thiểu 100m đối với đường cao tốc, 50m đối với quốc lộ và 30m đối với đường tỉnh, đường huyện, đường đô thị, đường xã và đường chuyên dùng;

Khu vực bảo đảm trật tự, an toàn giao thông phải tuân thủ các quy định của pháp luật về giao thông đường bộ và quy định của pháp luật khác có liên quan; đủ diện tích để bố trí, lắp đặt các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, kiểm soát, xử lý phương tiện giao thông vi phạm; bố trí Cảnh sát giao thông hướng dẫn, điều hòa giao thông, bảo đảm an toàn giao thông. Trường hợp kiểm soát trên đường cao tốc, phải đặt biển báo số 245a “Đi chậm” hoặc biển báo số 245b (đối với tuyến đường đối ngoại) về phía trước Tổ Cảnh sát giao thông theo hướng phương tiện giao thông cần kiểm soát đi tới theo quy định của pháp luật báo hiệu đường bộ;

c) Khi dừng, kiểm soát phương tiện giao thông trên đường cao tốc, phải bảo đảm yêu cầu quy định tại điểm a, điểm b Khoản này và yêu cầu sau đây:

Khi kiểm soát tại một điểm chỉ được dừng phương tiện giao thông để kiểm soát, xử lý vi phạm tại các vị trí: Khu vực Trạm thu phí, điểm đầu, điểm cuối đường cao tốc;

Khi tuần tra, kiểm soát cơ động chỉ được dừng phương tiện giao thông vào làn dừng phương tiện khẩn cấp để kiểm soát, xử lý vi phạm trong các trường hợp: Phát hiện vi phạm trật tự, an toàn giao thông nghiêm trọng, nguy cơ gây mất an toàn giao thông tức thời; phối hợp đấu tranh phòng chống tội phạm; tin báo, tố giác về hành vi vi phạm pháp luật của người và phương tiện giao thông đang lưu thông trên đường cao tốc; phát hiện phương tiện giao thông dừng, đỗ không đúng quy định trên đường cao tốc. Khi giải quyết xong vụ việc phải thu dọn cọc tiêu, dây căng, biển báo hiệu và di chuyển ngay.”

Như vậy, theo quy định tại Thông tư 65/2020/TT-BCA CSGT có quyền bắt bạn trong các trường hợp sau:

• Trực tiếp phát hiện hoặc thông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phát hiện, ghi thu được các hành vi vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ và các hành vi vi phạm pháp luật khác; 
• Thực hiện mệnh lệnh, kế hoạch tổng kiểm soát phương tiện giao thông đường bộ, kế hoạch tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo chuyên đề đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; 
• Có văn bản đề nghị của Thủ trưởng, Phó thủ trưởng cơ quan điều tra; văn bản đề nghị của cơ quan chức năng liên quan về dừng phương tiện giao thông để kiểm soát phục vụ công tác bảo đảm an ninh, trật tự, đấu tranh phòng chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác. Văn bản đề nghị phải ghi cụ thể thời gian, tuyến đường, phương tiện giao thông dùng để kiểm soát, xử lý, lực lượng tham gia phối hợp; 
• Tin báo, phản ánh, kiến nghị, tố cáo của tổ chức, cá nhân về hành vi vi phạm pháp luật của người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ.

Qua đó, người tham gia giao thông cần nắm rõ các quy định pháp luật về quyền hạn của CSGT trong việc dừng phương tiện. Điều này không chỉ giúp bảo vệ bản thân khỏi các tình huống bị dừng xe không hợp lý, mà còn đảm bảo rằng bạn đang thực hiện đúng nghĩa vụ công dân khi tham gia giao thông. Việc hiểu rõ quyền lợi của mình trong các tình huống bị kiểm tra là điều vô cùng quan trọng, nhất là khi giao thông ngày càng phức tạp và việc tuần tra, kiểm soát được thực hiện thường xuyên hơn. Nếu CSGT yêu cầu dừng xe bạn nhưng lý do không thuộc các trường hợp quy định đã nêu ở trên, bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu họ giải thích rõ ràng về lý do dừng xe.

Trong tình huống này, việc giữ bình tĩnh và yêu cầu thông tin một cách lịch sự sẽ giúp bạn tránh được những hiểu lầm không đáng có và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Bạn có thể yêu cầu CSGT cung cấp chi tiết về lý do dừng xe và căn cứ pháp lý cho việc kiểm tra. Điều này không chỉ là quyền lợi mà còn là nghĩa vụ giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình kiểm tra, xử phạt của lực lượng chức năng, đồng thời cũng là một cách bảo vệ bản thân trước những trường hợp lạm quyền hoặc sai sót trong quá trình thực thi nhiệm vụ.