Liệu  food reviewer sử dụng dịch vụ tại cửa hàng và đăng bài review trên mạng có được xem là hành vi vi phạm không? Đây là câu hỏi mà rất nhiều mọi người thắc mắc vì đây là việc thể hiện mạnh mẽ quyền ngôn luận và tạo ra những clip về đồ ăn rất sáng tạo và thu hút người xem. Nhưng có những clip lại mang tính phỉ báng và hạ thấp uy tín, danh dự của quán ăn và có khi hậu quả nặng nề nhất là làm quán ăn đóng cửa thì đây được xem là hành vi hợp pháp hay không?

Thời gian gần đây, nhiều TikToker và các Youtuber nổi tiếng đã đăng tải các video review đồ ăn từ những quán ăn lề đường tới những nhà hàng sang trọng với những nhận xét không mấy tích cực. Những đánh giá này có ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh của các cửa hàng, khiến một số chủ quán gặp khó khăn do lượng khách hàng giảm sút. Hình ảnh về các clip đánh giá tiêu cực nhanh chóng lan truyền, làm dấy lên câu hỏi liệu việc review tiêu cực có phạm luật hay không?

Về quy định của Nhà nước Việt Nam hiện nay thì Pháp luật chưa có điều khoản cấm các hành vi đánh giá và chia sẻ những cảm nhận của bản thân khi dùng dịch vụ vì đó là quan điểm riêng của mỗi người. Tuy nhiên, nếu người sáng tạo nội dung trên các nền tảng mạng xã hội nói chung và Tiktok nói riêng có những lời nhận xét tiêu cực, sai lệch về quán ăn như chất lượng, phục vụ hay cách chế biến... thì có thể bị kiện về tội “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông” theo Điều 288 BLHS 2015.

Căn cứ theo Điều 288 BLHS 2015 quy định:

“Điều 288. Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc gây dư luận xấu làm giảm uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông những thông tin trái với quy định của pháp luật, nếu không thuộc một trong các trường hợp quy định tại các Điều 117, 155, 156 và 326 của Bộ luật này;

b) Mua bán, trao đổi, tặng cho, sửa chữa, thay đổi hoặc công khai hóa thông tin riêng hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân trên mạng máy tính, mạng viễn thông mà không được phép của chủ sở hữu thông tin đó;

c) Hành vi khác sử dụng trái phép thông tin trên mạng máy tính, mạng viễn thông.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Có tổ chức;

b) Lợi dụng quyền quản trị mạng máy tính, mạng viễn thông;

c) Thu lợi bất chính 200.000.000 đồng trở lên;

d) Gây thiệt hại 500.000.000 đồng trở lên;

đ) Xâm phạm bí mật cá nhân dẫn đến người bị xâm phạm tự sát;

e) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc quan hệ đối ngoại của Việt Nam;

g) Dẫn đến biểu tình.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

Theo quy định trên thì nếu trong trường hợp food reviewer có hành vi thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc gây dư luận xấu làm giảm uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân theo quy định thì mức phạt tiền có thể từ 30 triệu đến 200 triệu, nặng hơn thì cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. 

Ngoài ra, mức định khung tăng nặng của tội này có thể bị phạt tiền từ 200 triệu đến 1 tỷ đồng hoặc bị phạt tù cao nhất là 7 năm. Bên cạnh đó, còn có thể bị thêm các hình phạt bổ sung như phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Như vậy, không có quy định pháp luật cấm việc food reviewer đăng tải bài review sau khi trải nghiệm dịch vụ. Tuy nhiên, điều quan trọng là các bài đánh giá phải trung thực, khách quan và không gây dư luận xấu ảnh hưởng đến uy tín của các quán ăn. Food reviewer nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đăng tải những đánh giá tiêu cực để tránh các rắc rối pháp lý không đáng có.